θερμοπύλες

θερμοπύλες
I
Στενό πέρασμα (στενωπός) μεταξύ του Μαλιακού κόλπου και του Καλλίδρομου, που η στρατηγική του θέση έπαιξε σπουδαίο ρόλο στην ιστορία της αρχαίας Ελλάδας. Το τοπίο σήμερα έχει αλλοιωθεί με τις προσχώσεις των ποταμών, κυρίως του Σπερχειού, και στη θέση του στενού βρίσκεται μία πεδιάδα πλάτους πολλών χιλιομέτρων. Η ονομασία της περιοχής οφείλεται στα θερμά θειούχα νερά που αναβλύζουν σε διάφορα σημεία της.
Οι Θ. απέκτησαν τεράστια φήμη –και έγιναν σύμβολο ηρωικής αυτοθυσίας– με τη μάχη που έγινε εκεί το 480 π.Χ., μεταξύ των Ελλήνων και των Περσών εισβολέων. Οι 4.000 Έλληνες, με επικεφαλής τον Σπαρτιάτη βασιλιά Λεωνίδα, κατέλαβαν το στενό και ανέκοψαν αποτελεσματικά την προέλαση των Περσών προς τον νότο, αλλά με την προδοσία του Εφιάλτη οι Πέρσες βρέθηκαν από ένα μονοπάτι του Καλλίδρομου στα νώτα των Ελλήνων. Ο Λεωνίδας, αφού απομάκρυνε τότε τους υπόλοιπους Έλληνες, συνέχισε τον απελπισμένο αγώνα με τους 300 Σπαρτιάτες του και τους 700 Θεσπιείς, οι οποίοι έμειναν εθελοντικά. Έπεσαν όλοι στο πεδίο της μάχης, πολεμώντας γενναία και προξενώντας μεγάλη φθορά στους Πέρσες.
Η απόφαση του Λεωνίδα να μείνει στις Θ. με τους τριακόσιους του για να πεθάνουν εκεί, ερμηνεύτηκε κατά διάφορους τρόπους και προκάλεσε την απορία ακόμα και των συγχρόνων του, οι οποίοι προσπάθησαν να τη δικαιολογήσουν με έναν χρησμό που όριζε ότι η Σπάρτη θα σωθεί μόνο με τη θυσία του βασιλιά της. Η αλήθεια είναι ότι οι νόμοι της πατρίδας του δεν εμπόδιζαν τον Λεωνίδα να αποφύγει τη μάχη· εκείνο που απαγόρευαν ήταν η εγκατάλειψη της μάχης.
Εξάλλου, φαίνεται περίεργο το γεγονός ότι οι Σπαρτιάτες έστειλαν σε μία τόσο σημαντική επιχείρηση μόνο 300 άντρες, εφόσον μάλιστα αρχηγός τους ήταν ο ένας από τους βασιλιάδες της Σπάρτης. Μία εκδοχή είναι ότι οι έφοροι της Σπάρτης έστειλαν επίτηδες τον Λεωνίδα, με τόσο μικρή δύναμη, για να απαλλαγούν από αυτόν, και ότι τον διέταξαν να μην επιστρέψει ηττημένος. Χαρακτηριστικό εξάλλου είναι ότι και οι 300 Σπαρτιάτες που είχαν εκλέγει είχαν όλοι γιους, γιατί ήταν γνωστό από την αρχή ότι πιθανόν να μην επέστρεφαν.
Η θυσία των Σπαρτιατών στις Θ. ενέπνευσε το περίφημο επίγραμμα που αποδίδεται στον Σιμωνίδη. Στη στενωπό των Θ. έχουν γίνει και άλλες μάχες.
Ο τύμβος των Θερμοπυλών, όπως είναι σήμερα. Η περιοχή έχει εμπνεύσει πολλά κείμενα ποιητών και πεζογράφων, που έχουν προσδώσει στις Θερμοπύλες συμβολικές διαστάσεις.
Το μνημείο των Θεσπιέων στις Θερμοπύλες (φωτ. ΑΠΕ).
II
Πεδινός οικισμός (υψόμ. 30 μ., 565 κάτ.) του νομού Φθιώτιδος. Υπάγεται διοικητικά στον δήμο Λαμιέων.
III
Μηνιαίο λογοτεχνικό περιοδικό με έδρα τον Πειραιά (1962-63). Στο περιοδικό καταχωρήθηκαν κείμενα αξιόλογων λογοτεχνών.
* * *
οι (ΑΜ θερμοπύλαι, αἱ) (ως κύριον όν.) οι Θερμοπύλες
ονομασία στενωπού μεταξύ τού όρους Καλλιδρομίου και τού Μαλιακού Κόλπου, όπου δόθηκε η περίφημη μάχη τών 300 τού Λεωνίδα κατά τών Περσών.

Dictionary of Greek. 2013.

Игры ⚽ Нужно сделать НИР?

Look at other dictionaries:

  • Θερμοπύλες — οι στενό πέρασμα ανάμεσα στο όρος Καλλίδρομο και το Μαλιακό κόλπο, όπου κατά τους περσικούς πολέμους, έγινε η ομώνυμη μάχη, το 480 π.X …   Νέο ερμηνευτικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας (Новый толковании словарь современного греческого)

  • Λεωνίδας — I Όνομα δύο βασιλιάδων της Σπάρτης. 1. Λ. Α’ (; – 480 π.Χ.). Βασιλιάς της Σπάρτης (488 480 π.Χ.). Ανήκε στο γένος των Αγιαδών. Ήταν γιος του Aναξανδρίδη και ετεροθαλής αδελφός του Κλεομένη Α’, τον οποίο και διαδέχθηκε. Μάλιστα, παντρεύτηκε την… …   Dictionary of Greek

  • γερόντιος — I Όνομα ιστορικών προσώπων. 1. Βυζαντινός στρατηγός (4ος αι. μ.Χ.). Το όνομά του συνδέεται με την επιδρομή των Γότθων στην Ελλάδα. Ο Γ. ήταν αρχηγός των στρατευμάτων που φρουρούσαν τις Θερμοπύλες, στην εποχή που ο Αλάριχος, ο αρχηγός των Γότθων… …   Dictionary of Greek

  • Αντίοχος — I Όνομα βασιλιάδων της Συρίας, από το γένος των Σελευκιδών. 1. Α. Α’ ο Σωτήρ (325/4 – 262/1 π.Χ.). Γιος του Σέλευκου και της Απάμας. Το 294 τον διόρισε o πατέρας του συμβασιλέα και διοικητή των σατραπειών που βρίσκονταν πέρα από τον Ευφράτη. Μετά …   Dictionary of Greek

  • Ελλάδα - Ιστορία (Αρχαιότητα) — ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ (600000 1100 π.Χ.) Σύμφωνα με τα αρχαιολογικά ευρήματα, θεωρείται ότι η ζωή ξεκίνησε στον ελλαδικό χώρο από το 100 000 π.Χ. (Παλαιολιθική εποχή). Όμως, η χρονική περίοδος που ιστορικά παρουσιάζει εξαιρετικό… …   Dictionary of Greek

  • Θεσσαλία — I Ιστορική γεωγραφική περιοχή και περιφέρεια (13.903 τ. χλμ., 753.888 κάτ.) της ηπειρωτικής Ελλάδας. Στα Α συνορεύει με τη δυτική Μακεδονία, στα Δ με την Ήπειρο, στα Ν με τη Στερεά Ελλάδα, και στα Α βρέχεται από το Αιγαίο πέλαγος. Η Θ. διαιρείται …   Dictionary of Greek

  • Λεωσθένης — Όνομα ιστορικών προσώπων της αρχαιότητας. 1. Αθηναίος ρήτορας και πολιτικός (4oς αι. π.Χ.). Το 361 π.Χ. ο Αλέξανδρος των Φερών είχε καταλάβει την Πεπάρηθο (τη σημερινή Σκόπελο) και πολιορκούσε την πρωτεύουσα. Οι Αθηναίοι έστειλαν τότε εκεί τον Λ …   Dictionary of Greek

  • Φθιώτιδας, νομός — Νομός (4.441 τ. χλμ., 178.771 κατ.) της περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας. Συνορεύει στα Β με τους νομούς Μαγνησίας, Λάρισας και Καρδίτσας, στα Ν με τους νομούς Βοιωτίας, Φωκίδας και Αιτωλοακαρνανίας, στα Δ με τον νομό Ευρυτανίας, ενώ στα Α βρέχεται… …   Dictionary of Greek

  • Thermopylae — (pronEng|θɚˈmɒpəli) (Ancient and Katharevousa Greek Polytonic|Θερμοπύλαι, Demotic Θερμοπύλες: hot gateway ) is a location in Greece where a narrow coastal passage existed in antiquity. It derives its name from several natural hot water… …   Wikipedia

  • Schlacht an den Thermopylen — Die Thermopylen heute (in der Antike reichte das Meer über die Straße hinaus) Die Thermopylen in Edward Dodwells Vi …   Deutsch Wikipedia

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”